czwartek, 31 grudnia 2015

Cristian Teodorescu "Medgidia, miasto u kresu"

     Nanizane na nić pamięci
Cristian Teodorescu,Medgidia, miasto u kresu, Okres ochronny na czarownice, Carmaniola
Credit Line: CameliaTWU
Rumuński pisarz Cristian Teodorescu urodził się w Medgidii – małym miasteczku leżącym w południowo-wschodniej Rumunii. To miejscu swojego dzieciństwa – miastu i jego mieszkańcom, a przede wszystkim dziadkom – Ṣtefanowi i Virginii Theodorescu poświęcił książkę „Medgidia, miasto u kresu”.

wtorek, 22 grudnia 2015

Kamel Daoud "Sprawa Meursaulta"

Kamel Daoud, Sprawa Meursaulta, Okres ochronny na czarownice, Carmaniola
Albert Camus by Robert Edwards
                         Obcy i obcy

Na ile można utożsamiać pisarza z jego literackimi bohaterami? Czy uzasadnione jest oskarżanie go o czyny, które popełniły fikcyjne postacie; przypisywanie mu ich sposobu postrzegania świata i myślenia? Zastanawiałam się nad tym, gdy Achebe Chinua rzucał gromy na Josepha Conrada twierdząc, w oparciu o „Jądro ciemności”, że był on bezkompromisowym rasistą a jego powieść odczłowieczająca Afrykańczyków wciąż stanowi podporę dla ksenofobicznych zachowań Europejczyków. Jakiekolwiek były przekonania Conrada, to interpretacja zależy od czytelnika i, moim zdaniem, Achebe przywoływał nieistniejące demony.

To prawda, że my, Europejczycy często nawet nie dostrzegamy pewnych spraw –  skupiamy się na istocie tego, co wg nas chce przekazać autor, ale bezwiednie przyswajamy również całą masę drobiazgów „zaszytych” w czytanym tekście. To właśnie uświadomiła mi powieść algierskiego pisarza Kamela Daouda, który postanowił „rozprawić się” z inną ikoną światowej literatury – „Obcym” Alberta Camusa. Przy czym, w przeciwieństwie do Achebe, Doud nie nawołuje do zaprzestania czytania powieści Camusa, przeciwnie, uznaje jej wielkość i prawdy, które przekazuje. Wytyka jedynie pewien drobiazg, na który przyznam – w swej europejskiej pysze(?) – nigdy nie zwróciłam szczególnej uwagi. Znamienny, ale czy istotny? Może tylko przypadkowy. Nikt już o to wielkiego francuskiego pisarza nie zapyta. Niemniej jednak stał się przyczynkiem do powstania świetnej powieści, która poprzez swoją polemikę z dziełami Camusa rozświetla zupełnie nowe obszary.

czwartek, 10 grudnia 2015

Kim Young-ha "Czarny kwiat"

Kim Young-ha, Czarny kwiat, Okres ochronny na czarownice, Carmaniola
Credit Line: Dorian Wallender
     Poza horyzontem zdarzeń

Czarny kwiat istnieje tylko w wyobraźni, tak samo jak miejsce, do którego bohaterowie mają nadzieję przybyć, jest utopią”[1].
 
Południowokoreański pisarz Kim Young-ha jest już znany polskim czytelnikom, przede wszystkim z doskonałych opowiadań zawartych w zbiorze „Wampir i inne opowiadania”. Opowiadania te utrzymane są w konwencji pozwalającej odnaleźć się w nich czytelnikom z Zachodu, bez konieczności zgłębiania, tak odmiennej przecież, kultury koreańskiej. Problematyka tych utworów ma wydźwięk ogólnoludzki – autor skupia się na ludzkich bolączkach, niespełnionych i często nieuświadomionych pragnieniach, zagubieniu i zmniejszającym się we współczesnym świecie znaczeniu jednostki. Lekko ironiczne, fluktuujące pomiędzy fantazją i rzeczywistością, dotykają tego, co tkwi w każdym człowieku bez względu na jego pochodzenie i kulturowe naleciałości.

„Czarny kwiat” znacznie odbiega od tego schematu bowiem tym razem autor dostarcza czytelnikom sporej dawki egzotyki i to nie tylko tej o korzeniach sięgających Dalekiego Wschodu, lecz także wprost z Ameryki Łacińskiej. Przyczynkiem do napisania tej powieści stała się prawdziwa, aczkolwiek mało znana, historia pierwszej i ostatniej masowej emigracji członków społeczności koreańskiej do Meksyku. 

wtorek, 8 grudnia 2015

Lew Gumilow "Śladami cywilizacji wielkiego stepu"

Lew Gumilow,Śladami cywilizacji wielkiego stepu, Okres ochronny na czarownice, Carmaniola
Credit Line: Chelsea Marie Hicks
            W stepie szerokim…

„Niechaj to, co należy do bioder, będzie przy pośladkach, a to, co należy do piersi – przy klatce piersiowej!”[1].

Azja Centralna to olbrzymi obszar o różnorodnym ukształtowaniu geograficznym obejmującym rozległe trawiaste stepy, pustynie i wysokie góry. To na tym niegościnnym z pozoru obszarze ziemi narodziło się plemię, które w krótkim, bo obejmującym okres życia jednego człowieka, czasie stworzyło jedno z największych w świecie imperiów. Tajemniczy Mongołowie, niewielki i przez długi czas nieznany lud, objęli swym władaniem niemal trzy czwarte obszaru Azji, dotarli daleko na Zachód; dali się we znaki krajom europejskim a także afrykańskim.

wtorek, 1 grudnia 2015

Pavel Vilikovský „Opowieść o rzeczywistym człowieku”

Pavel Vilikovsky, Opowieść o rzeczywistym człowieku, Okres ochronny na czarownice, Carmaniola
Ladislav Medňanský (1852-1919) Źródło: Wikimedia
Pęknięta forma

„(…) w Rzeczywistości sprawa przedstawia się, jak następuje: że istota ludzka nie wyraża się w sposób bezpośredni i zgodny ze swoją naturą, ale zawsze w jakiejś określonej formie i że forma owa, ów styl, sposób bycia nie jest tylko z nas, lecz jest nam narzucany z zewnątrz – i oto dlaczego ten sam człowiek może objawiać się na zewnątrz mądrze albo głupio, krwawo lub anielsko, dojrzale albo niedojrzale, zależnie od tego, jaki styl mu się napatoczy i jak uzależniony jest od innych ludzi”[1].

Co prawda mottem omawianej powieści jest inna myśl Witolda Gombrowicza, ale wiadomo, że każdy czytelnik uzupełnia dzieło literackie o treści wynikające z jego własnych doświadczeń i przemyśleń, więc mam nadzieję, że cytując fragment o Formie ujdzie mi to na sucho.