Guillermo Arriaga „Dziki”

Credit Line: Steven Vacher

Ludzie i wilki

„Oszukał go i schwytał w potrzask. Starł się z nim o wapiti. Zasłużył na zwycięstwo. Walczył z nim minuta po minucie, metr za metrem. Ale czy zwyciężyć oznaczało zabić?”[1].

Kilka historii splecionych w jedną całość a w każdej z nich przemoc i śmierć. Ludzie i wilki. Człowiek przeciwko człowiekowi, człowiek kontra wilk. Który z tych światów jest bardziej nasączony okrucieństwem? W kim tkwi prawdziwa bestia? 

Meksyk lat sześćdziesiątych rządzony przez skorumpowanych polityków i przekupne siły policyjne. Meksyk, sprzed narodzin potężnych karteli narkotykowych, w którym jednak już dość prężnie działają organizacje handlujące opium i marihuaną. Meksyk, w którym siły związane z katolickim ruchem Cristero mimo przegranej rebelii nadal dysponują znaczną siłą. Meksyk do którego zaczynają przenikać najnowsze światowe trendy w kulturze i muzyce. W Stanach Zjednoczonych rodzi się ruch hippisowski, który jest wyrazem buntu młodych wobec konsumpcjonizmu, materializmu i sztywnych norm społecznych. Święcą triumfy Beatlesi, Jimi Hendrix, Janis Joplin, Jim Morrison… To jednocześnie czas pierwszych eksperymentów z morfiną i LSD, które szturmem zdobywają rynki narkotyków.

To tło historii opowiadanej przez siedemnastoletniego Juana Guilermo, który w tragicznych okolicznościach stracił starszego brata i rodziców.

Kilka lat wcześniej, w subarktycznym klimacie Jukonu mają miejsce wydarzenia, które na pierwszy rzut oka nie mają nic wspólnego z opowieścią chłopca z upalnego Meksyku – inuicki myśliwy Amaruk ściga watahę wilków, bo pragnie pokonać ich przywódcę, wielkiego szarego wilka, którego nazywa Nujuaktutuk.

Przyznam, że to właśnie ta druga historia bardziej przykuła moją uwagę. Pierwsza, w którymś momencie stała się tylko męcząca. Nadmiernie rozdmuchana, rozciągnięta do niemożliwości a na dodatek udekorowana dopasowywanymi na siłę wstawkami cytatów, opowieści o znanych postaciach, mitach, rasach psów itp., słownikowymi wyliczankami czy też graficznymi zabawami z wyrazami. Co prawda osierocony siedemnastolatek miał prawo do pewnego infantylizmu, ale czytało się to koszmarnie.

„»Dziki«. Będę dzikim. Nie zatrzymają mnie. Jeśli muszę przebaczyć, przebaczę. Jeśli muszę kochać, będę kochał. Jeśli muszę walczyć, będę walczył. Jest dla mnie jasne, że to życie – nie śmierć – będzie kierowała moimi decyzjami. Oddam życia, zawsze za życie”[2].

Nie brak w tej powieści także pewnych niekonsekwencji. W jednym miejscu narrator przekazuje opinię jednego z mieszkańców, o tym że Jukończycy nienawidzą wilków, które atakując stada niejednego doprowadziły do bankructwa a chwilę potem hodowla wilków na tych terenach cieszy się ogromną popularnością:

„Wilki były w Jukonie szanowane i podziwiane, uważano je za doskonałe zwierzęta towarzyszące, idealne do pilnowania domów i rancz”[3].

Brakuje tylko dopisku, że uważano je za fantastyczne psy pasterskie… To zresztą nie jedyna dziwna rzecz, która pojawia się w książce w związku z wilkami. Arriaga chyba jednak ma o nich niewielkie pojęcie…

Przyznam, że czytając pełne zachwytu recenzje na temat tej książki nastawiłam się na DZIEŁO. Zapewne przyczyniło się to do tym większego rozczarowania. Cóż… Moim zdaniem, to napisane całkiem nieźle – przyznaję – czytadło.

„Literatura to poszukiwanie własnego języka, odrębności, oryginalności, a tobie się to udało”[4] – powiedział nauczyciel Juanowi Guillermo. O powieści Guillermo Arriagi napisać w ten sposób nie mogę – wszystko to już było i to w znacznie doskonalszej formie.

Guillermo Arriaga
„Dziki”

- - -
[1] Guillermo Arriaga, „Dziki”, przeł. Katarzyna Okrasko i Agata Ostrowska, WAB, 2018, s. 265.
[2] Tamże, s. 344.
[3] Tamże, s. 680.
[4] Tamże, s. 308.